Uluslararası Adalet Divanı, Güney Afrika’nın açtığı soykırım davasında, İsrail’in Gazze sakinlerine yönelik öldürme, saldırı ve yıkımla ilgili her türlü eylemden kaçınması ve soykırımı önlemek için tüm tedbirleri almasına hükmederken, alınan karara yönelik dünya ülkelerinden destek açıklamaları geldi.
İRLANDA, ULUSLARARASI ADALET DİVANININ ALDIĞI TEDBİR KARARLARINDAN MEMNUN OLDUĞUNU AÇIKLADI
Konuya ilişkin yazılı açıklama yapan Martin, “Divan’ın kesin ve bağlayıcı olan kararlarını memnuniyetle karşılıyorum. Bunlar, İrlanda’nın çatışmanın başlangıcından beri sürekli olarak talep ettiği önlemlerdir.” ifadelerini kullandı. İrlanda’nın uluslararası kurallara dayalı sistemin güçlü bir savunucusu olduğunun altını çizen Martin, “UAD bu sistemin köşe taşıdır. İsrail’in Divan tarafından hükmedilen tüm tedbir kararlarını iyi niyet ve acil şekilde uygulamasını bekliyoruz.” açıklamasını yaptı.
Martin, Gazze’deki trajediyi sona erdirmenin tüm tarafların siyasi, diplomatik, yasal ve insani görevi olduğuna da işaret ederek, İrlanda’nın, acil ateşkes ve esirlerin serbest bırakılması çağrısını yineledi.
“Bu çatışmanın tüm taraflarının, herhangi bir eylem sonunda soykırım eşiğine ulaşıp ulaşmadığına bakmaksızın yaptıklarından sorumlu tutulmasını sağlamalıyız.” ifadesini kullanan Martin, Uluslararası Ceza Mahkemesinde yürütülen soruşturmaya da tüm devletlerin destek vermesi gerektiğini kaydetti. Martin, İrlanda parlamentosunda UAD’de yürütülen davaya müdahil olup olmama kararının da değerlendirileceğini sözlerine ekledi.
PAKİSTAN: ULUSLARARASI ADALET DİVANININ İSRAİL KARARI TAM VE ETKİLİ UYGULANMALI
Pakistan Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, İsrail’in 7 Ekim 2023’ten bu yana Filistin halkına karşı askeri saldırganlık ve suç teşkil eden eylemlerde bulunduğu belirtilerek, UAD’nin kararının Filistin halkının adalet arayışında ve İsrail’in uluslararası hesap verebilirliğinde önemli bir kilometre taşı olarak görüldüğü kaydedildi.
UAD’nin ihtiyati tedbir kararlarının memnuniyetle karşılandığı bildirilen açıklamada, BM Sözleşmesi, ilgili BM kararları ve uluslararası hukuk tarafından öngörüldüğü üzere, Filistin halkının temel insan hakları, onuru ve farklı bir grup olarak kimliğinin desteklenmesi ve korunması için UAD’nin kararının tam ve etkili şekilde uygulanması gerektiğine işaret edildi.
İSPANYA HÜKÜMETİ, ULUSLARARASI ADALET DİVANININ İSRAİL İLE İLGİLİ KARARINDAN MEMNUN
UAD’ın İsrail’in Gazze’de soykırımı önlemek için tüm tedbirleri almasını hükmeden kararından sonra sosyal medya hesabından açıklama yapan İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, “Barışı, savaşın sona ermesini, rehinelerin serbest bırakılmasını, insani yardıma erişimi ve İsrail’in yanında Filistin devletinin kurulmasını savunmaya devam edeceğiz. Böylece her iki ulus da barış ve güvenlik içinde bir arada yaşayabilir.” dedi.
İspanya Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada da “ateşkes” ve “iki devletli çözüm” çağrıları yinelenerek, “Barıştan ve uluslararası hukuktan yanayız. UAD’yi destekliyoruz ve şiddet sarmalını durdurmak için çalışıyoruz.” ifadeleri kullanıldı. Hükümetin küçük ortağı Sumar partisinin lideri, Başbakan Yardımcısı, Çalışma Bakanı Yolanda Diaz da “UAD, tüm dünyada aylardır sokaklarda yükselen seslerin doğruluğunu tanıdı. Filistin halkına yönelik barbarlığa derhal son verilmesi zorunludur.” açıklamasında bulundu.
Öte yandan, İspanya’da İsrail’e karşı en sert eleştirileri yapan, hükümete dışarıdan destek veren Podemos partisinin lideri Ione Belarra da X hesabından “Uluslararası Adalet Divanı, Gazze’de soykırım yapıldığına dair izleri görüyor ve bundan İsrail’i sorumlu tutuyor. Artık özürler bitti. Bugün, bu suç ortaklığını bırakmanın ve Güney Afrika’nın açtığı davaya destek vermenin ve İsrail ile diplomatik ilişkileri kesmenin zamanı geldi. Soykırımı durduralım.” değerlendirmesini yaptı.
RUSYA: (UAD KARARLARIYLA) GAZZE’DE SOYKIRIM SORUSUNUN GÜNDEME GETİRİLMESİ HAKLI KILINDI
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, UAD’nin, Güney Afrika’nın İsrail aleyhine “soykırım” suçlamasıyla yaptığı başvuruda talep ettiği ihtiyati tedbir kararlarıyla ilgili yazılı açıklama yaptı.
UAD’nin kararlarına ilişkin İsrail’in Gazze’den çekilmesine yönelik beklentiler olduğunu vurgulayan Zaharova, “Kararlarla, çok sayıda beklentinin aksine, İsrail’in düşmanlıkları durdurması ve Gazze Şeridi’nden çekilmesi talep edilmedi.” ifadesini kullandı. Zaharova, buna rağmen İsrail’in Gazze’deki eylemlerine yönelik soykırım sorusunun meşrulaştığına işaret ederek, “Bununla birlikte mahkeme, Gazze’deki sivil nüfusun çektiği acıların boyutunun soykırım sorusunu gündeme getirilmesini haklı kıldığını kabul etmiştir.” değerlendirmesinde bulundu.
Kararların, Rusya’nın şiddetin derhal durdurulması gerektiği konusundaki tutumunun geçerliliğini bir kez daha teyit ettiğini belirten Zaharova, “Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi nezdinde uygun adımlar atılacağına ve Orta Doğu’da çözüme yönelik evrensel, uluslararası hukuki temele uygun diplomatik çabalara geri dönüleceğine güvenmeye devam ediyoruz.” ifadesine yer verdi.
MISIR’DAN İSRAİL’E, UAD’NİN İHTİYATİ TEDBİR KARARLARINA UYMA ÇAĞRISI
Mısır Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada Mısır, “UAD’nin İsrail’in Gazze Şeridi’nde işlediği soykırım suçları konusunda birincil yargı yetkisine sahip olma kararını memnuniyetle karşıladı.” denildi.
Kahire yönetiminin, İsrail’e karşı alınan ihtiyati tedbir kararlarından da duyduğu memnuniyetin ifade edildiği açıklamada, UAD’nin hükmettiği ihtiyati tedbirler arasındaki “İsrail’in Filistinlilere yönelik cinayet suçu işlemeyi bırakması ve Gazze Şeridi’ndeki acil insani ihtiyaçların derhal sağlanması” kararına dikkati çekildi.
Mısır’ın, “UAD’nin benzer durumlarda verdiği kararlar gibi gerekli ve acil önlemlerin uygulanmasının temel garantisi olarak Gazze’de acil ateşkes talebinde bulunmasını beklediği” kaydedildi. Açıklamada, “Birleşmiş Milletlerin ana yargı organı olan UAD’nin kararlarına saygı duyulması ve kararlarının uygulanması gerektiği” vurgulandı. Mısır, İsrail’e UAD’nin hükmettiği tüm ihtiyati tedbir kararlarını acil bir şekilde uygulaması çağrısı yaptı.
Açıklamada, Mısır’ın, “Krizi sona erdirmek, Filistinlilerin zorla göç ettirilmesini hedef alan her türlü uygulamayı önlemek ve Gazze’ye acil insani yardımın girişini sağlamak için, BM kuruluşları ile uluslararası ve bölgesel taraflarla işbirliği içinde hareket etme ve iletişimini sürdüreceğinin” altı çizildi.
KOLOMBİYA CUMHURBAŞKANI PETRO: İNSANLIĞIN ZAFERİ, İSRAİL’İN YAPTIĞI SOYKIRIMI DURDURMALI
Sosyal medya hesabı X’ten UAD’nin İsrail’e yönelik kararını paylaşan Kolombiya Cumhurbaşkanı Gustavo Petro, “İnsanlığın zaferi, İsrail’in yaptığı soykırımı durdurmalı. Talep edilen şey, her iki tarafın da elindeki rehineleri bırakması ve kapsamlı bir ateşkes yapılmasıdır.” değerlendirmesinde bulundu.
ALMANYA: İSRAİL, UAD’NİN KARARINA UYMAK ZORUNDA
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, yaptığı yazılı açıklamada, UAD’nin davanın esasına ilişkin bir karar vermediğine ancak ihtiyati tedbirle ilgili önlemler alınmasına hükmettiğine işaret ederek “Bunlar uluslararası hukuk kapsamında bağlayıcıdır. İsrail de bunlara uymak zorundadır.” ifadelerini kullandı.
Mahkeme’nin, İsrail’in Gazze’deki eylemlerinin 7 Ekim olaylarının ardından geldiğini açıkça ortaya koyduğunu kaydeden Baerbock, Hamas’ın da uluslararası insancıl hukuka bağlı kalması ve tüm rehineleri serbest bırakması gerektiğini ifade etti.
Baerbock, “Bunu (rehinelerin serbest bırakılması) ve aynı şekilde (Mahkemenin) İsrail’in Gazze’ye daha fazla insani yardımın girmesine acilen izin vermesi kararını da tüm gücümüzle destekleyeceğiz.” değerlendirmesinde bulundu.
SUUDİ ARABİSTAN, ULUSLARARASI ADALET DİVANININ İSRAİL İLE İLGİLİ KARARINDAN MEMNUN
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, “Uluslararası Adalet Divanının, abluka altındaki Gazze Şeridi’nde Filistin halkına yönelik soykırımı durdurmayı amaçlayan her türlü ön kararını memnuniyetle karşılıyoruz.” ifadelerine yer verildi.
Suudi Arabistan’ın UAD tarafından verilen kararları desteklediği belirtilen açıklamada, “İsrail işgali uygulamalarını ve Birleşmiş Milletler Soykırım Sözleşmesinin ihlallerini kategorik olarak” reddedildiği teyit edildi.
Açıklamada, Güney Afrika’nın Gazze Şeridi’nde İsrail işgalinin devam eden ihlallerine karşı dava açma çabalarına övgüde bulunularak, uluslararası toplumun Gazze Şeridi’ndeki yangını söndürmek ve Filistinlilere koruma sağlamak için daha fazla önlem almasının önemi vurguladı.
ÜRDÜN, ULUSLARARASI ADALET DİVANININ İSRAİL’E YÖNELİK İHTİYATİ TEDBİR KARARLARINDAN MEMNUN
Ürdün Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, “Ürdün, Güney Afrika’nın, Gazze’de kardeş Filistin halkına karşı soykırım suçu işlemek ve Soykırım Sözleşmesi kapsamındaki yükümlülükleri ihlal etmek suçlamasıyla İsrail’e karşı açtığı davada UAD’nin verdiği tarihi kararı memnuniyetle karşılıyor.” denildi.
Açıklamada, “UAD’nin, İsrail’in Gazze Şeridi’nde soykırım suçu işlediğini dikkate alması ve İsrail’in Filistinlilere yönelik cinayet suçları işlemesini durdurmayı da içeren acil ihtiyati tedbirleri kararlaştırmasının” önemi vurgulandı.
İsrail’in Gazze Şeridi’nde 26 binden fazla Filistinliyi öldürdüğü, ve Gazze nüfusunun üçte ikisini yerinden ettiği, bölge halkını yiyecek, su, ilaç ve temel hizmetlerden mahrum bıraktığı hatırlatılan açıklamada, “Gazze’de masum insanların öldürülmesi ve hayatın her yönüyle yok edilmesini durdurmak için UAD’nin ihtiyati tedbirlerinin bir an önce uygulanması gerekliliğinin” altı çizildi.
Güney Afrika’nın çabalarının takdir edildiği açıklamada, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırıları ve bu saldırıların neden olduğu insani felaket ile uluslararası hukukun ihlalini engellemek için uluslararası toplumdan acil harekete geçmesi istendi.
FRANSIZ SİYASETÇİLER, UAD’NİN İSRAİL HAKKINDAKİ KARARINI “TARİHİ” OLARAK GÖRÜYOR
Ülkedeki muhalif siyasetçi ve milletvekilleri, UAD’nin, İsrail aleyhine açılan “soykırım” davasında ihtiyati tedbir kararı almasını X sosyal medya platformundan yaptıkları açıklamalarla değerlendirdi. Fransa’da eski cumhurbaşkanı adayı Jean-Luc Melenchon, UAD’nin İsrail’e yönelik tedbir kararıyla, Filistinli sivillerin ciddi şiddete maruz kaldığını tanımış olduğunu ve bu şiddeti durdurmak için İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun hükümetine sorumluluk yüklediğini ifade etti.
UAD’nin bu kararla, Gazze’de soykırım riski bulunduğunu kaydettiğini belirten Melenchon, 1948 tarihli Birleşmiş Milletler (BM) Soykırımın Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi’ni imzalayan tüm ülkelerin mahkemenin kararlarını uygulatmak için harekete geçmesini istedi. Melenchon, “Fransa, Filistinli sivilleri korumak için harekete geçmek zorunda.” ifadesini kullandı.
Boyun Eğmeyen Fransa (LFI) Partisi milletvekili Mathilde Panot da, UAD’nin bugün aldığı kararı “tarihi” olarak nitelendirerek, “Netanyahu artık savaş suçlarından ötürü uluslararası adalet karşısında hesap vermek zorunda kalacak.” dedi.
Panot, Gazze’de ateşkes sağlanmasını talep etti. Muhalif milletvekili Elsa Faucillon, UAD’nin kararının Gazze Şeridi’nde soykırım riski olduğunu ortaya koyduğuna işaret ederek, “Gazze halihazırda insanlık için bir mezarlık.” vurgusunu yaptı. Faucillon, Paris yönetimini, Gazze’de ateşkes sağlanması ve bölgedeki katliamın son bulması için elinden geleni yapmaya çağırdı.
Yeşiller partili milletvekili Sabrina Sebaihi de UAD’nin tarihi bir karar verdiğinin altını çizerek, “İsrailli yöneticilerin (Gazze’de) soykırım niyeti olduğu hakkında şüphe kalmadı. Fransa, adaletin yanında olmalı, İsrail’e silah satışlarını durdurmalı ve Gazze’deki durumla ilgili UAD’ye başvurmalı.” açıklamasında bulundu.
SLOVENYA: UAD’NİN KARARI, İSRAİL’E GAZZE’DEKİ SİVİL KATLİAMINI DURDURMASI İÇİN AÇIK BİR MESAJ
Slovenya Dış ve Avrupa İşleri Bakanı Tanja Fajon, Uluslararası Adalet Divanının (UAD) İsrail’in Gazze’de soykırımını önlemek için tüm tedbirleri alması gerektiğiyle ilgili verdiği kararın, İsrail’e Gazze’deki sivillere yönelik katliamı derhal durdurması için açık bir mesaj olduğunu söyledi.
UAD’nin kararının ardından açıklamada bulunan Fajon, bugünkü kararın derhal uygulanmasını beklediklerini belirterek, Mahkeme’nin, uluslararası hukukun önemine vurgu yaptığını ifade etti. Fajon, “Karar, İsrail’e Gazze’deki sivillere yönelik katliamı derhal durdurması için açık bir mesajdır.” dedi.
Slovenya Dış ve Avrupa İşleri Bakanlığından yapılan açıklamada da İsrail’in, Gazze’ye insani yardımın ulaşması için gerekli adımları atması gerektiği kaydedilerek, “UAD’nin, İsrail’in Gazze’deki soykırımı önlemek için tüm tedbirleri alması gerektiğiyle ilgili kararı memnuniyetle karşılıyoruz. Slovenya, mahkemenin kararına tüm tarafların saygı duymasını bekliyor.” ifadelerine yer verildi.
Açıklamada, “Slovenya acil ateşkes, rehinelerin serbest bırakılması ve 2 devletli çözüm için gereken barış planının uygulanması çağrısında bulunmaya devam ediyor.” ifadeleri kullanıldı.
FRANSA, İSRAİL’İN SOYKIRIM DAVASI KAPSAMINDA GÖRÜŞÜNÜ SUNMAYI PLANLIYOR
Fransa Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, “Fransa, uluslararası hukuka saygı duyulmasına son derece bağlı olduğunu, Uluslararası Adalet Divanına güvendiğini ve onu desteklediğini bir kez daha belirtiyor.” ifadesine yer verildi.
Açıklamada, UAD’nin, davanın esasına ilişkin karar verinceye kadar ihtiyati tedbirler aldığı anımsatılarak, mahkemenin bu kapsamda, 1948 tarihli Birleşmiş Milletler (BM) Soykırımın Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi’ne taraf ülkelere sözleşmenin yorumu hakkında görüş sunma olanağı olduğunu bildireceği kaydedildi.
Fransa’nın, Ukrayna-Rusya ve Gambiya-Myanmar davalarında olduğu gibi bu davada da söz konusu sözleşme hakkında görüşünü sunmayı planladığı kaydedilen açıklamada, Paris yönetiminin, UAD’nin soykırım suçunun ciddiyetini göz önünde bulundurmasına özel bir önem verdiği belirtildi. Açıklamada, soykırım suçunun işlenmesi için bir “niyet belirlenmesi gerektiği” kaydedilerek, kelimelerin anlamlarının korunmasının önemine yer verildi.
Fransa’nın, ateşkes sağlanması için çalıştığı ve İsrail’in uluslararası insancıl hukuka uymasına önem verdiği belirtilen açıklamada, UAD’nin Gazze’deki esirlerin serbest bırakılması çağrısında bulunduğu hatırlatıldı. Açıklamada, “Mahkemenin bu kararı, bu tür sonuçlara yönelik çalışma kararlılığımızı güçlendiriyor.” değerlendirmesine yer verildi.
